De speedpedelec wordt steeds populairder in Nederland. Doordat deze fietsen tot wel 45 km/uur kunnen halen, kan het ook op de wat langere afstanden serieus de concurrentie met de auto aangaan. Tegelijkertijd vormt de speedpedelec een uitdaging voor wegbeheerders. Veel gebruikers voelen zich niet veilig op de rijbaan tussen het gemotoriseerd verkeer en kiezen daarom toch voor het fietspad, terwijl dat eigenlijk niet mag. Welke plek moet de speedpedelec nu krijgen in het verkeer? Tour de Force heeft DTV Consultants gevraagd onderzoek te doen naar dit vraagstuk.
Sinds 1 juli 2017 gelden voor berijders van speed pedelecs dezelfde rechten en plichten als voor bromfietsers. De fietsen moeten onder andere een geel (brommer)kenteken hebben en berijders moeten een helm dragen. De speedpedelec mag dus ook niet op het fietspad.
Wildgroei aan regels
Verschillende wegbeheerders onderkennen de spagaat waarin gebruikers van de speedpedelec zich bevinden en geven hen de mogelijkheid om toch (al dan niet onder bepaalde voorwaarden) van het fietspad gebruik te maken. Omdat alle oplossingen hun voor- en nadelen kennen, wordt het wiel steeds opnieuw uitgevonden en ontstaat er een wildgroei aan regels. Tour de Force wil daar verandering in aanbrengen, vertelt projectleider Birgit Cannegieter. “We zijn samen met onder andere de gemeenten Rotterdam en Almere, de provincies Utrecht, Noord-Brabant en Gelderland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een project gestart om hieraan invulling te geven.” Het doel is om de verschillende praktijkcases en regelingen rond de plaats op de weg van de speed pedelec in beeld te brengen, de voor- en nadelen te analyseren en de resultaten te bundelen. “Met deze inzichten kunnen we nadenken over structurele, landelijke afspraken en regelgeving over de speedpedelec (en andere “fiets-achtigen”-red.) en hun plek op de weg,” aldus Cannegieter.
Varianten identificeren: welke ‘smaken’ zijn er?
DTV Consultants heeft aan de hand van recent uitgevoerde studies gekeken naar het gedrag van de speedpedelec berijders en waar zij zich op de weg het prettigst voelen. Verschillende belangengroepen en wegbeheerders zijn bevraagd over hun standpunten. Ook is gekeken welk beleid buurlanden hanteren. Met de opgehaalde informatie zijn alle mogelijke varianten beschreven.
Deskundige beoordeling varianten
Alle wegbeheerders met een specifiek beleid voor de speedpedelec zijn geïnterviewd. In deze gesprekken zijn de achtergronden en overwegingen die een rol hebben gespeeld bij de totstandkoming van het beleid of de regeling in kaart gebracht. Daarnaast zijn ook alle praktische, organisatorische, juridische, politieke en financiële aspecten die erbij komen kijken uitgevraagd en uitgezocht. Vervolgens hebben fietsdeskundigen van DTV Consultants alle varianten beoordeeld. Een aantal viel af omdat ze niet reëel zijn, of technisch vooralsnog te onbetrouwbaar.
Varianten die wel mogelijk zijn als aanvulling op, of als alternatief voor de huidige regelgeving, zijn:
- De speedpedelec is op bepaalde fietspaden toegestaan door het plaatsen van het onderbord “Speed-pedelecs toegestaan”;
- Persoonlijke gemeentelijke ontheffing voor gebruik fietspad; max 30 km/u;
- Persoonlijke provinciale ontheffing voor gebruik fietspad; max 30 km/u;
- Speedpedelec op fietspad toegestaan, mits niet harder dan 25 km/u, anders naar de rijbaan;
- Speedpedelec op fietspad toegestaan, mits niet harder dan 30 km/u, anders naar de rijbaan.
Een landelijke regeling heeft de voorkeur
Het wettelijk toestaan van speedpedelecs op het fietspad en het vastleggen van een maximumsnelheid voor speedpedelecs op het fietspad sluit het beste aan bij de wensen van wegbeheerders, belangengroepen en speed pedelec gebruikers. Om dit mogelijk te maken moet de wet worden aangepast: de speedpedelec moet als aparte categorie worden geregeld. In het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV) moet de keuzemogelijkheid voor de positie op de weg worden geregeld en moet voor de speedpedelec een maximumsnelheid voor de rijbaan, het fiets/bromfietspad en het fietspad worden vastgelegd. Gebruikers kunnen dan kiezen voor de rijbaan (bijvoorbeeld als ze hard willen rijden), of voor het fietspad (maar dan met gepaste snelheid). Meest voor de hand liggende maximumsnelheid is óf 25 km/u (hetzelfde als een snorfiets of een gewone elektrische fiets) óf 30 km/u (dat is de maximumsnelheid voor speed pedelecs op een fiets/bromfietspad binnen de bebouwde kom). Om de speedpedelec aantrekkelijk te laten zijn ten opzichte van een normale elektrische fiets, en omdat andere gebruikers van het fietspad (zoals wielrenners) vaak ook hogere snelheden halen, lijkt 30 km/u op voorhand het meest passend.
In afwachting van eventuele aanpassing van de wetgeving, kunnen wegbeheerders ervoor kiezen om de gewenste keuzevrijheid van speedpedelec berijders ten aanzien van de plek op de weg te regelen met persoonlijke ontheffingen.
Zorgvuldig onderzoek
“Het team fietsexperts van DTV Consultants heeft een grondig en zorgvuldig onderzoek gedaan. We hebben nu inzicht in de mogelijkheden voor de positie van de speedpedelec in het verkeer en de consequenties die daar aan vast hangen,” vertelt Cannegieter. “Met de uitkomsten van deze studie kunnen we gefundeerd met elkaar in gesprek. We zijn vanuit Tour de Force dan ook al bezig met een vervolg: dit start met een gesprek tussen het Rijk, de provincies en gemeenten (als wegbeheerder) over een structurele oplossing. Maar ook nu al gaan we met het rapport van DTV Consultants in de hand ook aan de slag met korte termijn oplossingen.”
Ben je benieuwd naar het onderzoek? Je vindt het hier.
Advies en informatie
Hans Godefrooij
