De gemeente Den Haag evalueert haar schoolzonebeleid dat sinds 2008 van kracht is. In hoeverre verbeteren schoolzones de verkeersveiligheid in de schoolomgeving van basisscholen in Den Haag? Om hier achter te komen heeft de gemeente DTV Consultants gevraagd onderzoek te doen naar het functioneren van de schoolzones.
Een schoolzone is bedoeld om weggebruikers alert te maken. De verkeersborden en de tekst ‘Schoolzone’ op het wegdek fungeren als visuele cues om bestuurders erop te wijzen dat ze een school naderen. Het is de bedoeling dat weggebruikers hun rijgedrag hierop aanpassen. Na een periode van ruim tien jaar is bij ruim 70% van de Haagse basisscholen een schoolzone aangelegd.
49 schoolomgevingen onderzocht
Het onderzoek heeft zich beperkt tot het inzichtelijk maken van de huidige situatie, aangezien er geen nulmeting beschikbaar was. Het onderzoeksteam heeft zowel de objectieve verkeersveiligheid (ongevallencijfers) als de subjectieve verkeersveiligheid (de beleving van belanghebbenden) in beeld gebracht. Basisscholen die in november 2019 minimaal één jaar zijn voorzien van een schoolzone met onder meer bebording en/of markering die de schoolzone aanduiden, maakten onderdeel uit van de onderzoeksgroep van 109 scholen. Hiervan hebben 49 scholen deelgenomen aan de evaluatie.
Veel databronnen
Naast een analyse van de ongevallencijfers in de periode 2014-2018, is een digitale schouw uitgevoerd om de huidige verkeerssituatie inzichtelijk te maken. Voor de beleving van de verkeersveiligheid is input opgehaald bij verschillende belanghebbenden. In een online verkeersenquête konden ouders, leerlingen van groep 7 en 8 en medewerkers van de 49 scholen uit de onderzoeksgroep hun mening geven. Dit is aangevuld met diepte-interviews met contactpersonen van negen basisscholen en interviews met drie wegbeheerders en twee wijkagenten. Door de verschillende onderzoeksmethoden en de verdeling van het aantal ingevulde enquêtes onder de drie doelgroepen, geven de resultaten een goed beeld van de stand van zaken.
Belangrijkste uitkomsten van de evaluatie
- De borden en wegmarkering zijn van toegevoegde waarde bij scholen die aan doorgaande wegen (gebiedsontsluitingswegen) liggen.
- Bij scholen die aan wegen liggen waar weinig ‘wijkvreemd’ verkeer komt, is het effect van verkeersborden en de wegmarkering beperkter. Als weggebruikers lokaal bekend zijn, treedt gewenning op. Ze zijn dan minder vatbaar voor de betekenis van borden en markering.
- De verkeersonveiligheid die in schoolomgevingen wordt ervaren, wordt voornamelijk veroorzaakt door het fout parkeren/stoppen door ouders en verzorgers van schoolgaande kinderen tijdens haal- en brengmomenten.
Haal- en brenggedrag beïnvloeden en maatwerk
Het onderzoek laat zien dat het wenselijk is om als gemeente te blijven investeren in veilige schoolomgevingen. Dit kan door in te zetten op intensivering van verkeerseducatieprojecten of beïnvloeding van het haal/breng-gedrag, veel scholen hebben aangegeven graag mee te werken aan een project dat erop gericht is dit gedrag te beïnvloeden. Naast deze gedragsinterventies kan het bij sommige scholen nuttig zijn om aanvullende maatregelen te treffen. Omdat elke school haar eigen specifieke (verkeers-)problemen en omstandigheden kent, verschilt de benodigde aanpak per school.
Nuttige informatie uit het onderzoek
Elly van der Helm, projectleider bij de afdeling Mobiliteit van Gemeente Den Haag: “Deze evaluatie was nodig om te kunnen bepalen of de aanleg van schoolzones het gewenste effect heeft opgeleverd, en in de nieuwe beleidsperiode opnieuw onderdeel moet uitmaken van het uitvoeringsprogramma 2020-2022. Het team van DTV Consultants heeft het onderzoek zorgvuldig ontworpen en uitgevoerd, wat ons veel nuttige informatie heeft opgeleverd. We hebben een mooi rapport met veel informatie en gaan aan de slag met de aanbevelingen. Deze beleidsevaluatie laat in ieder geval zien dat elke schoolomgeving uniek is, en maatwerk daarom nodig blijft.”
Advies en informatie
