Met het project ‘Boxtel Trapt Los’ wilde de gemeente Boxtel ouderen (55+) uitdagen om vaker te gaan fietsen. Uitgangspunt: korte ritten naar het centrum, de sportclub, vereniging of naar het werk kunnen op de fiets in plaats van met de auto worden gemaakt. DTV Consultants heeft het project op verzoek van de gemeente ontwikkeld en uitgevoerd in de periode mei tot en met juli 2016.
“Boxtel is wel een fietsgemeente. Als je op een zaterdag bij ons in het centrum komt, zal je zien dat er bijna geen vierkante meter meer vrij is om je fiets in de rekken te parkeren. Dat is mooi, maar we willen graag dat mensen ook op andere momenten de fiets pakken.” Dat zegt Herman van Wanrooij, wethouder van de gemeente Boxtel, met o.a. de portefeuilles sport, financiën, openbare ruimte en verkeer. Het fietsstimuleringsproject is een onderdeel van het beleid dat is vastgelegd in ‘Fietsplan Boxtel 2010-2020’. Een van de doelstellingen van het plan is het aandeel fietsverplaatsingen te laten stijgen van 39% in 2009 naar 44% in 2020. Naast infrastructurele maatregelen zoals fietspaden en stallingsmogelijkheden is in het beleidsplan ook aandacht voor gedragsverandering.
Advies en werving in het Fietsloket
Senioren kregen in het Fietsloket advies van Boxtelse leeftijdsgenoten. Zij konden er informatie vinden over de voordelen van fietsen en kregen tips over veilig (elektrisch) fietsen. De fietsambassadeurs beoordeelden met bezoekers hun reisgedrag en bepaalden welke ritten zij konden fietsen. Dit Fietsadvies kregen ze mee. Tijdens de actie hebben zo’n 400 mensen het Fietsloket bezocht. Een kleine honderd meldde zich aan voor de actie, waarvan 54 echt actief aan de slag is gegaan.
Leuk initiatief, deelnemersveld kan beter
Van Wanrooij was bij het eerste Fietsloket actief als bijzonder Fietsambassadeur. “Het initiatief vond ik erg leuk, dat heb ik ook overgebracht bij het Fietsloket. Zelf fiets ik altijd. Als het droog is ga ik bijvoorbeeld gerust met de fiets naar een overleg met een maximale afstand van ongeveer 20 km ‘enkele reis’. Die affiniteit is ook wel een valkuil voor dit soort projecten: er komen vaak mensen op af die al fietsen, terwijl je juist ook mensen aan wil trekken dat die dat niet of minder doen. Dat zag je bij Boxtel Trapt Los terug. Het totaal aantal actieve deelnemers had ik vooraf ook wat groter ingeschat.”
Reisgedrag meten met Tripzoom
Het daadwerkelijke fietsgedrag van deelnemers is gemeten met TripZoom. Deze smartphone app bepaalt automatisch of iemand loopt, fietst of met de auto reist. En brengt het reisgedrag letterlijk in kaart. Door het gebruik van de fiets te vergelijken met het Fietsadvies, was vast te stellen of deelnemers hun uitdaging halen. “Dit ding zette me in beweging,” stelt Van Wanrooij, terwijl hij op zijn smartphone wijst. “De TripZoom app is een goede prikkel om mee te doen. In de eerste week had ik geloof ik 100 kilometer bewogen, inclusief privé uiteraard.”
Dikke voldoende van deelnemers
Direct na afloop van de actieperiode zijn actieve deelnemers gevraagd een beknopte vragenlijst in te vullen. Deelnemers geven in deze evaluatie aan door de actie nog bewuster te kiezen voor de fiets in plaats van de auto. Lagere parkeerkosten, meer bewegen en een betere gezondheid worden ook genoemd. De actie kreeg een waardering van 7,7.
Harde data bevestigt beeld
De gegevens uit TripZoom bevestigen het beeld dat deelnemers in de evaluatie hebben geschetst. In de actieperiode is het aantal afgelegde kilometers met 40% toegenomen. Samen hebben de deelnemers ruim 27.500 km gefietst.
Voor herhaling vatbaar
Van Wanrooij: “Ik zou het onderwerp ‘fietsen’ best nog eens keer op deze manier willen aanvliegen, waarbij we natuurlijk dan wel de lessen die we van dit project hebben geleerd moeten toepassen. Wanneer iemand me aansprak over Boxtel Trapt Los ging het altijd over de app. Dat was de belangrijkste lokker. Als de financiën het toelaten zou zo’n app als TripZoom dan de constante factor in het spel moeten worden. Het liefst zou ik de doelgroep dan ook uitbreiden. Waarom zou je alleen focussen op 50+? Van mij mag het best 20+ zijn!”
Hyperlokale aanpak
De gemeente wilde dat het project sterk geworteld is in de Boxtelse samenleving, ook met het oog op een structurele aanpak van fietsstimulering. Daarom is samengewerkt met de lokale afdeling van de Fietsersbond en Lokale Agenda 21. Boxtelse ondernemers deden ook mee. Zij verzorgden demonstraties in het Fietsloket (e-bikes, bewegingsadvies) en verstrekten waardebonnen van €100,-. Deze zijn als extra stimulans beschikbaar gesteld voor deelnemers die veel fietsen. Lokaal nieuwsbedrijf Brabants Centrum fungeerde als mediapartner.
Advies en informatie
