Nederland wil voorop lopen in Smart Mobility. Prioriteit geven aan innovaties en internationale samenwerking is hierbij belangrijk, met learning by doing in een proeftuin als motto. In het project Spookfiles A58, waarvan de provincie Noord-Brabant opdrachtgever is, werken bedrijven, overheid en kennisinstellingen samen aan slimme spookfile-apps. Deze zijn gebaseerd op innovatieve technieken om voertuigen en infrastructuur met elkaar te laten communiceren. Doel: de introductie en toepassing van Smart Mobility in Nederland en Europa in de praktijk beproeven. Het project is onderdeel van het programma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
De projectpartners van Spookfiles A58 hebben een breed bruikbare architectuur ontwikkeld, waarop andere partijen hun ITS-diensten (Intelligente Transport Systemen) kunnen aansluiten. De spookfiledienst is een eerste use case op deze architectuur. Het doel van deze spookfiledienst is schokgolven in het verkeer terugdringen.
Basis voor ITS diensten ontwikkelen
Binnen het project werken commerciële partijen samen in de rol van dataleverancier aan spookfile-apps, leveranciers van spookfile-apps zelf en leveranciers van communicatie tussen spookfile-apps en de infrastructuur. De spookfile-apps geven bestuurders snelheidsadviezen. Rijkswaterstaat (RWS) neemt deel door data te leveren. Vaak zijn deze partijen concurrenten in de markt. De inrichting en techniek van het project zorgt ervoor dat de bedrijven met elkaar samenwerken om de basis voor ITS-diensten te ontwikkelen. In januari 2015 begon DTV Consultants aan de monitoring en evaluatie (M&E) van het project. De expertise van DTV Consultants wordt aangevuld door Bureau Onderweg en OC Mobility Coaching. In dit project komen veel van de disciplines die we in huis hebben van pas:
Big data for breakfast
We combineren en analyseren veel datasets met microscopische en macroscopische data. We gebruiken hiervoor geaggregeerde data van appleveranciers SmartCAR, FlowPatrol en ZOOF. Denk hierbij aan performance indicatoren als storingen in de app. Ook micrologging uit de apps gebruiken we voor allerlei analyses. Denk hierbij aan opvolggedrag: wat doen de gebruikers met het gegeven advies? Daarnaast gebruiken we MoniCa data, beeldstanden en particuliere verkeersdata. Hier komt vanaf begin 2016 data bij van bakens die langs de A58 geplaatst zijn. Met deze data bepalen we door statistische analyses allerlei effecten, zoals ritten met advies en opvolggedrag.
Ontwikkeling visualisatietool
Met statistische analyses krijg je een beeld van gemiddelden en spreidingswaarden. Het is vaak moeilijk te bevatten hoe dit er in de praktijk en in individuele gevallen uitziet. Daarom ontstond de behoefte om de verschillende datasets te visualiseren (zie ook het kader). Met een visualisatietool zijn zowel de data als de verbanden tussen de data begrijpelijker. Nuttig voor verbetering van de apps en interpreteren van data bij analyses.
Organiseren grootschalige proef
Om de adviesdiensten verder te verbeteren is het nodig om te kijken of deze consistente adviezen geven. Krijgen twee bestuurders die op hetzelfde moment op dezelfde file afrijden, ook hetzelfde advies? We hebben een proef georganiseerd om deze en andere vragen te beantwoorden. Doel was om zoveel mogelijk gebruikers tegelijkertijd met de diensten te laten rijden. Onlangs hebben we tijdens een dinsdagochtendspits bijna 100 bestuurders de weg op gestuurd op het traject Tilburg-Eindhoven. Ze waren uitgerust met één van de twee adviesapps of een controlegroep app. Deze megaklus hebben we in minder dan twee weken georganiseerd: van bestuurders werven en datasets voorbereiden voor analyses tot enquêtes maken over gebruikerservaringen. Ook hebben we alle logistiek geregeld: wegafzettingen, toiletgelegenheden, telefoons met juiste apps, etc. Voor deze uitdaging zijn ons veldwerkbureau en Catlijne (Servicecentrum voor Mobiliteit) bijgeschakeld. Tijdens de proef konden we vanuit de Innovatiecentrale in Helmond, samen met de RWS verkeersleiding overzicht houden over het traject en snel schakelen met de organisatie op de weg. De resultaten hebben we met onze visualisatietool in beeld gebracht. Hiermee is op 16 december samen met alle betrokken partijen gezocht naar issues, oorzaken, en verbeterpunten.
Coaching en communicatie
Elke partij heeft een toegewezen M&E contactpersoon, die met de verschillende leveranciers contact houdt over bijvoorbeeld data-uitwisseling. Zo helpen we alle partners, ook buiten plenaire bijeenkomsten. We helpen ook met communicatie binnen en buiten het project. De buitenwereld mag weten dat het project Spookfiles A58 veelbelovend is: de succesvol toegepaste ITS technieken zetten Noord-Brabant en Nederland op de kaart. Ook moet men weten dat het project niet alles kan beïnvloeden. Denk aan verkeersaanwas door economische groei. Binnen het project is communicatie ook belangrijk. Deelnemende partijen zijn terecht trots op wat ze bereikt hebben, terwijl ze toch kwaliteitsverbeteringen moeten doorvoeren. Daarom hebben we voortdurend aandacht voor de balans tussen onafhankelijk en kritisch advies en respect voor wat er al is bereikt.
Bruikbare inzichten
De monitoring & evaluatie activiteiten hebben interessante inzichten opgeleverd voor de deelnemende partijen in het project Spookfiles A58. Met bruikbare verbeterkansen voor de verschillende onderdelen en diensten.
Spookfiles voor het eerst helder in beeld
Gezien het innovatieve karakter van het project hadden de partners in Spookfiles A58 beduidend meer ‘monitoringswensen’ dan alleen statistische analyses. In overleg met de partners heeft DTV Consultants daarom een online visualisatietool ontwikkeld waarmee men kan inzoomen op specifieke datasets en ritgegevens kan combineren met de verkeerssituatie. De tool is daarmee meer dan een monitoring- en evaluatie-instrument: het helpt te duiden wat er nu precies op de weg gebeurt.
De tool projecteert ritten op de verkeerssituatie van dat moment. Ritdata komt van de spookfile-apps. Gegevens over de verkeerssituatie worden geleverd door RWS en twee dataleveranciers: Simacan en Be-Mobile. Op basis van de RWS-data kan de tool ook het type file als ondergrond tonen. Zo wordt snel helder welke files spookfiles zijn en welke files gevolg zijn van een incident of infrastructureel knelpunt. Als in een volgende fase van het spookfilesproject de wegkantbakens van Vialis en Siemens worden getest, zal de tool ook de status van die bakens tonen. De tool is generiek opgezet en daardoor inzetbaar voor andere wegen en projecten.
Advies en informatie
