Verkeerskundig ontwerp

Algemeen

Aan de slag met verkeersontwerp in de bebouwde omgeving

Menig verkeerskundig ontwerper en beleidsmaker komt de volgende vragen tegen in zijn werk:

• Hoe geef ik mijn oversteeklocatie vorm?
• Leg ik de hoofdfietsroute door een verblijfsgebied wel of niet in de voorrang?
• Downgraden van 50 naar 30 km/u, hoe doe ik dat?
• Moet ik de bus laten halteren op de rijbaan of in een haltehaven?
• Kies ik voor haaks- of langsparkeren en ik welke hoek?
• Welke kruispuntvorm kan ik het beste kiezen?
• Is een brede fietsstrook beter dan een smal fietspad?
• Hoe richt ik mijn komtraverse in?
• Wat moet ik doen als ik te weinig ruimte heb om aan alle wensen te voldoen?
• Hoe ontwerp ik zodanig dat ik ook het gewenste verkeersgedrag krijg?

De rol van ontwerper wordt steeds complexer, omdat een integrale aanpak van problemen en projecten vaker voorkomt (de Omgevingswet gaat dit straks voorschrijven). Belanghebbenden zijn steeds mondiger en kritischer. In een bebouwde omgeving is dat extra uitdagend. Er is sprake van een voortdurende wisselwerking tussen meters en centimeters op straat, wat wil ik beleidsmatig, wat zijn randvoorwaarden en wensen vanuit de omgeving/belanghebbenden en hoe zorg ik dat ik het juiste gedrag oproep? Het is daarbij essentieel de inbreng van verschillende vakgebieden en belangen evenwichtig in het verkeerskundig ontwerp te verwerken en ontwerpkeuzes goed te motiveren.

U ontwikkelt de vaardigheden om zelfstandig, integrale ontwerpkeuzes in de uitdagende bebouwde/stedelijke context te kunnen maken, onderbouwen en vertalen naar een verkeerskundig (schets)ontwerp.

Programma

In de ochtend vinden thematische, interactieve lessen plaats en ’s middags past u het geleerde meteen toe op een rode draad casus. Daarbij doorloopt u ook het proces van probleemanalyse, het opstellen van het programma van eisen en het bedenken en uitwerken van oplossingen. Uiteindelijk maakt u een verkeerskundig (schets)ontwerp, met motivatie. Tijdens de laatste les presenteren cursisten de uitwerking van hun casus, voorzien van argumentatie. Thuis werkt u maximaal 4 uur per week verder aan de casus.

Dag 1: Duurzaam Veilig 

• Basisprincipes;
• Wegcategorisering, inclusief het waarom ervan;
• Problemen die ontstaan als er geen goede overeenstemming is tussen vorm, functie en gebruik;
• Basiskenmerken wegontwerp;
• Grijze wegen.

Werken aan de casus:

• Opbouw van het netwerk;
• Busroute of niet?
• 30 of 50 km per uur?
• Downgraden van 50 naar 30 km per uur, welk profiel hoort daarbij?
• Voorrangsweg?

 Dag 2: de Ontwerpopgave

• Ontwerpproces
  • De ontwerpopgave: hoe pak je dit op?
  • Het doorzien van ontwerpconsequenties;
  • Integrale mindset: Techniek, stedenbouw, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit, gedrag;
  • Inbreng omgeving/participatie.

Werken aan de casus:

• Programma van eisen;
• Ontwerp-ideeën;
• Functional Ambiance.

Dag 3: Fietsen en lopen

• Functioneel ontwerpen voor de fiets en voetganger: de ontwerpaspecten;
• Hoe ontwerp ik zodanig dat ik ook het gewenste gedrag krijg?
• Hoofdontwerpeisen voor de fiets;
• Welke fietsvoorziening kiezen voor een wegvak of een kruispunt?
• Wanneer fietsers en voetgangers wel/niet in de voorrang?
• Hoe zorg je ervoor dat je ook kwaliteit biedt voor de voetgangers?
• Hoe maak je het ontwerp toegankelijk voor iedereen?

Werken aan de casus:

• Keuze fietspaden/fietsstroken, b.v.:
  • keuze wel/geen fietspad;
  • is een brede fietsstrook beter dan een smal fietspad?
  • wat als het te druk is voor een fietsstraat en te smal voor fatsoenlijke fietsstroken?keuze wel/geen fietspad;
  • Opbouw dwarsprofiel.

Dag 4: Basiskenmerken wegontwerp-wegvakken

• Basiskenmerken wegontwerp- wegvakken;
• Welke wegbreedte kies ik bij één of twee richtingsverkeer en hoe geef ik het parkeren dan vorm?
• Keuze 50 of 30 km per uur, welk wegprofiel hoort daarbij en kan/moet er dan ook nog een busroute overheen?
• Bus: halteren op de rijbaan of niet?
• Parkeren: haaks of langsparkeren en in welke hoek? Maatvoering parkeervoorzieningen;
• Traverses;
• Shared Space.

Werken aan de casus:

• Uitwerken dwarsprofiel;
• Opzet bovenaanzicht, inpassen rijbaan, fietsvoorziening, bushalte, parkeren, groen, spelen et cetera.

Dag 5: Basiskenmerken kruispuntvormen o.a. kruispunten en rotondes, incl. oversteeklocaties

• Basiskenmerken kruispuntvormen, inclusief effect busroutes (boogstralen);
• Keuze kruispuntvormen, o.a. VRI of rotonde (incl. kruispuntverkenner CROW);
• Hoe geef je jouw oversteeklocatie vorm?
• Wel of niet de fiets in de voorrang (b.v. op hoofdfietsroutes)?
• Waarom geen fiets in de voorrang over een GOW?
• Waarom fiets in de voorrang over een ETW ook vaak een probleem?
• Afweging wel of geen zebra;
• Uitritten;
• Hoe maak ik het ontwerp toegankelijk voor iedereen?
• Hoe ontwerp ik zodanig dat ik ook het gewenste gedrag krijg?
• Kan het juridisch wel wat ik aan het ontwerpen ben?

Werken aan de casus:

• Presentatie ontwerpen tot nu toe;
• Werken naar een totaal-concept;
• Kruispunten uitwerken.

Het kan zijn dat er (kleine) huiswerkopdrachten worden uitgereikt tussen de verschillende lesdagen.

Lesdata en locatie

Lesdata (5 lesdagen): voorjaar 2024

Lestijden: 09.30 – 16.30 uur

Leslocatie:  Utrecht

Voor wie?

Als u zich verder wilt ontwikkelen in verkeerskundig (schets) ontwerp en zelfstandiger ontwerpkeuzes wilt kunnen maken en beoordelen, dan is de vijfdaagse cursus Verkeersontwerp in de stad wat voor u. De cursus is geschikt voor:

• mensen werkzaam bij gemeenten die betrokken zijn bij ontwerpopgaves in de bebouwde omgeving;
• medewerkers van aannemers, ingenieurs- en adviesbureaus, die gemeenten adviseren;
• mensen die willen doorgroeien in verkeerskundig (schets)ontwerp en voor mensen die ontwerpers aansturen.

Kosten

Lesgeld: € 3.375- exclusief BTW.

(digitaal) Lesmateriaal en lunch zijn bij de prijs inbegrepen.

Reviews