Bewegen is vaak nog een secundair doel bij mobiliteitsprojecten. Spitsmijdingen realiseren is tenslotte ‘king’. Dat kan anders, waarbij tóch ambities op het gebied van mobiliteit, leefbaarheid en beter benutten waargemaakt kunnen worden. Als het beleidsdomein ‘mobiliteit’ en het beleidsdomein ‘gezondheid’ echt gaan samenwerken, hebben we goud in handen. Hoe? Door een andere invalshoek te gebruiken bij het stimuleren van wenselijk (reis)gedrag. Verplaatsen ís immers bewegen.
‘Zitten is het nieuwe roken’. En ‘Stap eens op je fiets richting je werk’. Twee mogelijke slogans van gedragscampagnes. De een gericht op stimuleren van gezond gedrag, de ander prikkelt om wenselijk reisgedrag te vertonen. Wat als we deze waterscheiding nu eens weghalen ten gunste van een integrale aanpak?
We zijn te dik en bewegen te weinig
De Nederlandse beweegrichtlijn schrijft voor dat volwassenen en ouderen ten minste 150 minuten per week matig of zwaar intensief moeten bewegen. Daarnaast moeten we 2x per week bot- en spierversterkende oefeningen uitvoeren en zo min mogelijk zitten. Dat doen we niet: slechts 44% van de volwassen Nederlandse bevolking voldoet aan deze richtlijn. We worden te dik en onze beweegarmoede is ook nog eens een risicofactor voor verschillende chronische ziekten. Door te fietsen en lopen in plaats van de auto te gebruiken kan je op een hele makkelijke manier wél aan deze beweegnorm voldoen.
- Fietsen helpt in het tegengaan van verschillende aandoeningen, zoals diabetes, sommige vormen van kanker, hart- en vaatzieken en depressies;
- Regelmatig fietsen verhoogt de fitheid en is vergelijkbaar met 1 tot 2 keer per week fitnessen;
- Fietsen is een goede manier om overgewicht te voorkomen;
- De gezondheidsbaten van dagelijks fietsen in plaats van de auto te gebruiken voor korte ritten zijn groter dan de risico’s die gepaard gaan met de inademing van luchtverontreinigende stoffen.
Fietsen en lopen, twee vliegen in één klap
Wanneer we kijken naar de gewenste gedragsverandering vanuit het gezondheidsdomein (voldoende bewegen) en het mobiliteitsdomein (minder autogebruik) zien we dat beide doelen behaald kunnen worden door te focussen op het meer lopen en fietsen.
Vanuit de weggebruiker zijn er natuurlijk verschillende voor- en nadelen om voor lopen en fietsen te kiezen. Opvallend is echter dat deze voor- en nadelen verschillend zijn als je het lopen en fietsen alleen vanuit het mobiliteitsdoel bekijkt, of louter vanuit het gezondheidsdoel. De winst vanuit mobiliteitsoogpunt bestaat vooral uit snelheid en kostenbesparing. De winst vanuit gezondheidsoogpunt bestaat daarentegen vooral uit het gezond bezig zijn en het lekker buiten zijn.
De heilige graal: verplaatsen ís bewegen
Door in te spelen op zowel de voordelen vanuit zowel het mobiliteitsdoel en het gezondheidsdoel kan een win-win situatie gecreëerd worden. De sleutel hierbij is ‘Verplaatsen = bewegen’ en bij mobiliteitsprojecten de werving en beloningen veel meer in te steken op basis van gezondheid:
- Stimuleer bijvoorbeeld het bewegen naar het werk in plaats van het maken van spitsmijdingen.
- Motiveer deelnemers op basis van de gezondheidsvoordelen. Door deelnemers te werven en stimuleren op basis van de gezondheidsvoordelen wordt meer ingezet op de intrinsieke motivatie. Deze gezondheidsvoordelen staan namelijk vaak dichter bij de gebruiker dan de mobiliteitsvoordelen. Uit een eerder rapport van Dijksterhuis & van Baaren kwam naar voren dat actief/gezond bezig zijn een van de belangrijkste motivaties van de deelnemers was om deel te nemen aan Beter Benutten projecten. Gebruik dit door bij het werven en stimuleren van deelnemers aan mobiliteitsprojecten meer op deze gezondheidsdoelen te richten dan op ander reisgedrag.
- Milieu- en verkeersveiligheidseffecten worden vaak niet direct individueel door de gebruikers ervaren, maar worden meer gezien als een publiek probleem. Gezondheidseffecten daarentegen zijn direct voor een persoon waarneembaar.
DTV Consultants heeft interessante ideeën over hoe je deze nieuwe samenwerking tussen de mobiliteitsdomein en het gezondheidsdomein aan kunt gaan. Bent u benieuwd naar deze ideeën? Neem contact op met een van onze adviseurs.