De verkeersdruk op de wegen rond en in Rotterdam neemt toe. Het hoofdwegennet in de stad is structureel zwaar belast. Hierdoor kunnen ook kleine incidenten op de weg snel uitgroeien tot grote bereikbaarheidsproblemen. Met verkeersregie tracht de gemeente geplande verstoringen in spitsen te voorkomen en goed te reageren bij incidenten.
Als zich een calamiteit voordoet op het wegennet, zochten de medewerkers in de Verkeersregiekamer zelf reactief naar oplossingen om het verkeer in de stad nog zoveel mogelijk in beweging te houden. Sneller en consistent ingrijpen is mogelijk door vooraf voor de meest cruciale wegvakken te bedenken hoe om te gaan met problemen. Daarvoor zijn scenario’s nodig die ‘klaar staan’ in de Verkeersregiekamer. Zo kan verkeer beter worden gefaciliteerd over gewenste omleidingsroutes. Dit beperkt ook zoveel mogelijk de hinder voor omwonenden en ander verkeer. DTV Consultants heeft de eerste set van 30 regelscenario´s gemaakt voor de gemeente Rotterdam.
Belangrijkste wegvakken S-route netwerk
Rotterdam heeft een uitgebreid netwerk gemeentelijke hoofdwegen. Iedere zogeheten S-route is op te delen in unieke schakels. “Dit opdelen was het eerste deel van de opdracht aan ons,” zegt Leon Deckers. “Wij hebben alle S-routes opgedeeld en kwamen zo tot 84 unieke schakels, die ieder in twee richtingen worden bereden. Wij moesten een top 30 uit die 168 mogelijkheden destilleren. Hiervoor hebben we de iedere schakel beoordeeld op relevantie voor het netwerk, impact op de omgeving bij problemen en mogelijkheden om verkeer om te leiden”. Remi Schaeffer, projectleider vanuit de gemeente Rotterdam was blij dat uit deze beoordeling de te verwachten wegdelen naar voren kwamen: “Het stuk van de S103 met de Maastunnel scoorde in beide rijrichtingen erg hoog, maar ook de belangrijke routes naar het Vaanplein (A15), Kleinpolderplein (A13-A20), Schieplein (A20) en Kralingseplein (A16). We hebben zo een uitdagende top 30 kunnen samenstellen”.
Knelpunten in kaart
De volgende stap was letterlijk de knelpunten in kaart brengen. Als er op een schakel een probleem is, waarop heeft dit dan effect? Wat verwacht je dat mensen gaan doen om het probleem te ontlopen en hoe kunnen we ze daarin faciliteren met omleidingen? Op deze knelpuntenkaarten hebben we later de informatie aangevuld met de verkeerslichten die je op de omleidingsroutes tegenkomt en de DRIP’s (matrixborden) die we willen gebruiken om de weggebruiker te vertellen wat er aan de hand is en wat wij hem adviseren te gaan doen.
Generieke maatregelen voor verkeerslichten
Met de verkeersregelkundigen van de gemeente Rotterdam is een generieke set maatregelen afgesproken voor alle verkeerslichten die in een regelscenario moesten worden betrokken. Afwijken van deze generieke set gebeurt alleen als dat écht nodig is. De keuze om het generiek te doen is goed voor de beheerder, zo weet hij wat er standaard wordt ingezet bij een scenario in plaats van dat hij moet achterhalen welk maatwerk nu weer is bedacht. Daarbij is er onderscheid tussen ‘hinder’, er kan nog verkeer rijden, en ‘dicht’, de schakel is gestremd.
300 boodschappen voor 30 scenario’s
“Eerst hebben we bedacht welke DRIP’s en Tekstdisplays van Rotterdam we willen gebruiken. Daarna hebben we onderzocht welke DRIP’s van Rijkswaterstaat en de provincie Zuid-Holland we nodig hebben om het verkeer te informeren over de actuele situatie en ze om te leiden via een alternatieve route” vertelt Piet Weiland. “Vervolgens hebben we voor de situatie ‘hinder’ en de situatie ‘dicht’ per instrument bepaald welke boodschap we willen overdragen. Dat begon met een voorstel van ons. Dat hebben we eerst met Rotterdam verbeterd, vervolgens heeft Rijkswaterstaat ze beoordeeld en daarna hebben Remi en ik samen de uiteindelijke teksten bedacht en verwerkt, legt Piet uit. “Interessant om te zien hoeveel fouten je kunt maken als je een boodschap bedenkt voor een vierregelig paneel” zegt Schaeffer. “In Rotterdam gaan wij iets soepeler om met de richtlijn voor informatievoorziening op DRIP’s dan Rijkswaterstaat. Je bent dan wat vrijer met wat je laat zien, maar je moet wel oppassen dat je consequent en juist blijft met de informatie die je toont. Daarbij stelden we vast dat de bewegwijzering nog niet overal consequent is en de informatie op de DRIP’s moet daar wel op aansluiten. In een iteratief proces zijn Piet en ik zo gekomen tot een set van zo’n 300 boodschappen om te gaan tonen op DRIP’s als er een verstoring is op het wegennet van ons.”
Regelscenario’s inzetten
Voor alle 30 scenario’s zijn de gewenste boodschappen en wijzigingen aan verkeerslichten geconfigureerd in het netwerkmanagementsysteem van de gemeente Rotterdam. Met een druk op de knop zijn ze te gebruiken. Wat nu rest is een training van de operators in de Verkeersregiekamer van de gemeente. Zij moeten de scenario’s gaan inzetten.
