Het Platform WOW (Wegbeheerders ontmoeten Wegbeheerders en Water ontmoet Water) zorgt voor uitwisseling van kennis en ervaring in het vakgebied, waaronder assetmanagement. Denk bij assets aan infrastructuur die eigendom is van overheden, zoals wegen en bruggen. Een assetmanager zorgt onder meer voor balans tussen prestaties, risico’s en kosten van deze infrastructuur. Het Platform WOW signaleerde dat de aansluiting tussen opleidingen en de werkvloer niet optimaal is. Daarnaast verwacht het Platform WOW op termijn een tekort aan goed geschoolde krachten op het gebied van beheer en onderhoud/ assetmanagement.
Daarom vroeg het Platform ons de opleidingsbehoefte en het opleidingsaanbod op het gebied van assetmanagement te onderzoeken. Ariea Vermeulen, programmamanager Platform WOW: “We zien het als onderdeel van ons takenpakket als Platform om bij te dragen aan goed dekkende opleidingen in ons werkveld. Dan is het nuttig om van een onafhankelijke partij aanbevelingen te krijgen over de manier waarop wij invloed kunnen uitoefenen op het opleidingsaanbod.”
Marktonwikkelingen en opleidingsaanbod
We hebben medewerkers van Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen, gemeenten en ProRail ten eerste via uitgebreide interviews gevraagd welke ontwikkelingen op het gebied van beheer en onderhoud en assetmanagement steeds belangrijker worden. Ten tweede hebben we gevraagd wat dat betekent voor het werk van medewerkers die zich hiermee bezighouden op verschillende niveaus en welke kennis en vaardigheden zij dan nodig hebben.
Via deskresearch en contacten met opleiders hebben we vervolgens het opleidingsaanbod in beeld gebracht. We hebben de onderwerpen in de lesprogramma’s vergeleken met wat is genoemd aan opleidingsbehoefte. Helaas bleek dat opleiders slechts beperkt omschrijven wat zij aan ontwikkeling van vaardigheden aanbieden. Om dat in beeld te krijgen is diepgaander onderzoek nodig.
Benodigde kennis en vaardigheden in beeld
De inventarisatie heeft ten eerste uitgebreide competenties voor wo-ers en hbo-ers opgeleverd, naast inzicht in de benodigde kennis. De belangrijkste kennis en vaardigheden die hbo-ers en wo-ers moeten hebben om te kunnen werken in het veld van assetmanagement zijn:
- Het hebben van een helicopterview en een integrale, interdisciplinaire blik
- Het kennen van de line of sight en de verschillende rollen daarbinnen
- Politieke sensitiviteit en adviesvaardigheden richting bestuur
- Het kunnen maken van risico-, kosten- en prestatie analyses (en dus over de kennis hiervoor beschikken)
- Het kunnen aansturen/samenwerken met marktpartijen
- Het hebben van goede communicatieve en contactuele vaardigheden (soft skills)
- Kennis van systemengineering, RMS en RCM
- Het (minimaal) hebben van affiniteit met techniek, liefst een technische achtergrond
Vermeulen: “Dit inzicht in benodigde kennis en vaardigheden helpt organisaties om een betere uitvraag te doen als ze personeel zoeken. Ook kan je op basis hiervan medewerkers die al in dienst zijn gericht bijscholing aanbieden. Mijn collega Jasper Schavemaker, senior adviseur assetmanagement WVL Rijkswaterstaat, is bijvoorbeeld bezig de “kenniskoers assetmanagement” te ontwikkelen voor Rijkswaterstaat. Het doel van deze kenniskoers is om kennis op het gebied van assetmanagement te borgen en ontwikkelen binnen de organisatie. Jasper gebruikt de resultaten van dit onderzoek als input hiervoor.”
Assetmanagement mbo
De steekproef voor het mbo niveau bleek te klein om algemene conclusies te trekken. Het blijkt in ieder geval wel belangrijk te zijn dat mbo-ers die binnen de kaders van assetmanagement moeten gaan werken doordrongen zijn van:
- De bedrijfsdoelen en de bedrijfswaarden
- De line of sight van hun organisatie en hun rol daarin
- De consequenties van hun handelen voor de rest van de assetmanagementketen
- Het belang van proactief informatie verzamelen, gebruiken en delen
19 relevante cursussen en opleidingen
Marktpartijen blijken 19 relevante cursussen en opleidingen aan te bieden. Assetmanagement op universiteiten komt in bepaalde vakken aan bod komt en in de gezamenlijke master Construction Management en Engineering. En hogescholen brengen assetmanagement onder in het domein Built Environment. ROC’s bieden geen specifieke opleidingen aan. “Het gat tussen opleidingsaanbod en werkvloer was kleiner dan wij op voorhand verwachtten”, aldus Vermeulen.
Aansluiting op benodigde vaardigheden onduidelijk
We hebben de onderwerpen in de lesprogramma’s vergeleken met wat er is genoemd aan opleidingsbehoefte. Deze thema’s sluiten op elkaar aan. Doordat opleiders echter slechts beperkt omschrijven wat zij aan ontwikkeling van vaardigheden aanbieden, is onduidelijk of de in de markt gewenste vaardigheden voldoende worden getraind.
Aan de slag met de aanbevelingen
We hebben concrete aanbevelingen gedaan aan het Platform om de aansluiting tussen werkveld en de opleidingen verder te vergroten. Op die manier kan meer invloed worden uitgeoefend op het opleidingsaanbod. Wij adviseren om zitting te nemen in beroepenveldcommissies, stageplaatsen aan te beiden en het opleidingsaanbod te blijven monitoren. Opleiders zouden toegang moeten krijgen tot het netwerk van wegbeheerders. Ook hebben we aanbevolen om per wegbeheerder de assetmanagementrollen duidelijk te definiëren en hieraan de gewenste competenties te koppelen. Zo is in de toekomst gericht opleidingsadvies mogelijk.
Positieve start gemaakt
Inmiddels is een start gemaakt met het uitvoeren van de aanbevelingen. En de reacties zijn positief. Vermeulen: “We hebben bijvoorbeeld al gesproken met de NHTV Breda en de TU Eindhoven. De NHTV en de TU staan open voor overleg over de gewenste inhoud van hun opleidingen waarin assetmanagement relevant is. En een aantal scholen in het oosten van het land, waaronder Windesheim, heeft aangegeven graag gebruik te maken van stageplekken op het gebied van assetmanagement voor hun studenten civiele techniek. Ook reageren we op stageverzoeken die vanuit de scholen zelf komen”, resumeert Vermeulen.
Studenten betrekken bij platform WOW
Recent is ook het idee ontstaan om studenten uit te nodigen bij bijeenkomsten van Platform WOW, waaronder ook bijeenkomsten over assetmanagement. Daar kunnen zij dan zelf vertellen hoe zij als student het onderwijs ervaren en of dit naar hun idee aansluit bij wat zij horen uit de praktijk van assetmanagement. Zij vertellen immers het recentste en eerlijkste verhaal”, legt Vermeulen uit.
“Verder zijn er contacten gelegd met scholen/opleiders voor het geven van gastlessen assetmanagement. En ook daarbij zijn de reacties positief”, vertelt Ariea. “Ook zullen we zeker de aanbeveling opvolgen om marktpartijen (opleiders) te blijven monitoren aan de hand van het nu al beschikbare overzicht. Welke cursussen/opleidingen komen erbij? Welke gaan eraf? We gaan zeker verder met het uitvoeren van de aanbevelingen.”
