Conflictobservatie geeft inzicht in gebruik Gedeelde Ruimte

Hoe gebruiken de verkeersdeelnemers de recent geopende ‘Gedeelde Ruimte’ achter het Centraal Station in Amsterdam? Wat zijn de precieze stromen en routes? Zijn er ‘conflicten’ tussen verkeersdeelnemers? Om hier een objectief beeld van te krijgen heeft DTV Consultants op verzoek van de gemeente een conflictobservatie uitgevoerd. Ook is een beeld geschetst van de manier waarop verkeersdeelnemers zich door de Gedeelde Ruimte bewegen; de zogenaamde “Desire lines”.

Rekening houden met elkaar

De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de infrastructuur rond het hoofdstedelijke Centraal Station. Eind november is de openbare ruimte op de De Ruijterkade achter het station opgeleverd en is de fiets- en voetgangerstunnel geopend. Onderdeel van de definitieve inrichting is een ‘Gedeelde Ruimte’-gebied voor het Pontplein. Deze inrichting is gekozen als de optimale oplossing voor een goede en veilige afwikkeling van de kruisende verkeersstromen. Op de Gedeelde Ruimte moeten fietsers, bromfietsers en voetgangers zelf hun weg vinden, waarbij ze rekening houden met elkaar en hun gedrag hierop aanpassen.

Vinger aan de pols

Het blijft in de nieuwe situatie een drukke omgeving en een complexe situatie. Bovendien is het een voor Amsterdam nieuw verkeersconcept. Daarom heeft de gemeente Amsterdam ervoor gekozen om na openstelling van het Gedeelde Ruimte-plein de verkeersveiligheidssituatie direct te monitoren door een conflictobservatie met camera’s. “We wilden meteen een vinger aan de pols houden en kunnen ingrijpen als de situatie daarom vroeg,” aldus Johan Olsthoorn van de gemeente Amsterdam. “Daarom wilden we niet alleen een objectief beeld hebben van het aantal conflicten en de ernst, maar ook van de verkeersstromen op het plein.”

Conflictobservatie met camera’s

Uit de eerste week van openstelling van de Gedeelde Ruimte zijn 18 volledige uren (verspreid over de dagen van de week en uren van de dag) geanalyseerd. Er zijn beelden bekeken van twee op de Gedeelde Ruimte gerichte camera’s en van twee ingangen van het Centraal Station. Voor deze ingangen ligt een zebrapad over het fietspad. Onze getrainde waarnemers hebben de beelden uitgekeken en conflicten geselecteerd en beoordeeld. Hierbij hanteren we een vijfpunt-schaal (1 staat voor een zeer licht conflict, 5 staat voor een zeer zwaar conflict), gebaseerd op de erkende Methode DOCTOR. Van elk conflict zijn alle kenmerken in een database opgeslagen en een filmpje gemaakt. Beide zijn opgeleverd aan de gemeente Amsterdam.

Maatregelen na meerdere metingen

Het gedrag van verkeersdeelnemers kan veranderen na een gewenningsperiode. Het onderzoek is in de vierde week na openstelling herhaald om dit te achterhalen. Na drie maanden gebeurt dit nogmaals. Tijdens de gewenningsperiode zijn hosts ingezet om verkeersdeelnemers te attenderen op de nieuwe inrichting de Gedeelde Ruimte. “Na de tweede of derde meting bepalen we of er meer maatregelen nodig zijn,” aldus Olsthoorn.

Desire lines

Alle camera’s die zijn ingezet in dit project beschikken over automatische video-analysesoftware. Hiermee kun je verkeer tellen en tracken. Ons team heeft de tracking-informatie geanalyseerd en verwerkt tot afbeeldingen die de loop- en fietsroutes over het plein visualiseren.

Desire Lines brengen gewenste routes in beeld

Advies en informatie
Hans Godefrooij

Hans Godefrooij

Teamleider Verkeersarchitectuur